 |
Ime i prezime | Božidar Sandić | ||||||||||
| Rođen | 26/10/1922 † 01/01/2008 | |||||||||||
| Mesto u timu | Napadač | |||||||||||
| Utakmica za reprezentaciju | 1 | |||||||||||
| Golova za reprezentaciju | 2 | |||||||||||
| Debitovao | 13/10/1946 | |||||||||||
| Igrao u klubovima | ŽAK (Kikinda), SK Sloga (Kikinda), Zvezda (Novi Bečej), SK 1913 (Beograd), Sloga (Kikinda), SK Kikinda (Kikinda), Radnički (Zrenjanin), Metalac (Beograd), 6. Oktobar (Kikinda), FK Proleter (Zrenjanin) |
|||||||||||
Rođen 26. oktobra 1922. u Kikindi, umro 1. januara 2008. u Kikindi.
Kao i sva varoška deca, znao je satima loptu da udara sa obe noge a ona da ne padne na zemlju ili da je udara glavom od svoje kuće u Miletićevoj do gradskog trga. Imao je svoj dečji tim. Zvao se “Građanski”. Derbi je imao sa Džatinim “Mlinarom”. Tako je Sovra od malena rastao u budućeg fudbalskog vođu.
Čim se pojavio kao fudbaler prvog tima ŽAK-a, predviđali su mu blistavu karijeru. To je potvrdio u mnogim susretima sa ekipama iz Banata. Dovoljno je bilo jedanput da se pojavi, piše beogradski “Sport” 1943. godine, i da Kikinđanin zainteresuje hiljade Beograđana koji svake nedelje odlaze na Topčidersko brdo. Pokazao je smisao za brzu, modernu igru. Igra sva mesta u timu, ali se najviše ističe kao centarfor. Ali igrao je dobro i na mestu leve polutke i levog krila. Po potrebi mogao je da igra i u odbrani. To je pokazao 1954. godine kada je u većem delu jesenje sezone zamenio povređenog Levaija na mestu centarhalfa. Čak je jednu utakmicu odigrao kao desni bek.
Božidar Sandić igrač velikog formata, fudbaler ekstra klase sa ovog podneblja, nije patio od veličine. Retko se sreće takav fudbaler koji se sa puno žara takmičio u svim ligama, kako u banatskoj tako i u vojvođanskoj, republičkoj, trećoj zoni, Drugoj i Prvoj ligi. Obično poznati fudbaleri počnu u nižerazrednim provincijskim ekipama i retko se vraćaju nazad ako zaigraju u nekom timu prve lige. Sovra je primer posebnog fudbalera koji je voleo zavičaj i vratio se iz prestonice da razvija fudbal u Kikindi i Banatu.
Sovra je fudbaler reprezentativnog formata. Već sa 16 godina nastupa za reprezentaciju grada protiv selekcije Segedina, sa 24 godine član je reprezentacije Jugoslavije i Beograda, odnosno Srbije. Iako je izgubio bezmalo tri fudbalske sezone za vreme Drugog svetskog rata, Sovra je uspeo da neposredno posle završetka rata postane stalni reprezentativac Jugoslavije i Srbije.
Za reprezentaciju Jugoslavije postigao je 1946. godine dva gola protiv Bugarske na prvenstvu Balkana u Tirani. Iste godine igrao je i za reprezentaciju Beograda protiv Budimpešte za koju je nastupio i proslavljeni mađarski as Ferenc Puškaš. Za reprezentaciju Beograd igra i dve utakmice u Francuskoj i dve utakmice protiv reprezentacije Zagreba. Igrao je 1948. godine za reprezentaciju Beograda protiv Praga, a 1949. godine protiv švajcarskog tima ASC Sent Johan.
Početkom 50-tih godina igra za reprezentaciju Vojvodine, a kasnije zrenjaninskog podsaveza i reprezentaciju Kikinda. Poslednju značajnu utakmicu odigrao je 1975. godine u susretu veterana Kikinde i Beograda. Ukupno je odigrao 20-tak utakmica za reprezentacije Jugoslavije, Beograda, Pokrajine, zrenjaninskog podsaveza i grada Kikinde.
Sandić je bio igrač, trener i tehniko mnogih ekipa. Fudbal je počeo da igra u kikindskom ŽAK-u kao pionir, da bi sa 15 godina postao prvotimac. Neposredno pred rat prešao je u komšijsku Slogu za koju je odigrao nekoliko utakmica. Tokom ratnih 1942-1944 nastupao je za novobečejsku Zvezdu i beogradski SK 1913. U leto 1944. godine vraća se u Kikindu igrajući za Slogu i SK Kikindu. Jedan je od prvih fudbalera Radničkog osnovanog 1945. godine. Od 1946. do 1949. godine igra za beogradski Metalac u Prvoj saveznoj ligi. Od 1949. do 1957. godine je igrač i trener kikindskog 6. oktobra. Godinama je sa uspehom nosio ovu ulogu. Dve godine (1957-1959) je igrač, trener i tehniko zrenjaninskog Proletera, člana Druge lige. Samo jedan gol nedostajao je Zrenjanincima pa da ih Sovra u 35 godini uvede u Prvu ligu. Odigrao je i desetak klupskih internacionalnih utakmica sa ekipama iz Mađarske, Rumunije, Čehoslovačke i Austrije.
Sredinom 50-tih godina bio je i jedan od trenera mladih fudbalera Pokrajine Vojvodine. Da bi se kao trener usavršio, po završetku plodne fudbalske karijere, završio je 1961. godine Višu prednjačko trenersku školu.
I kao trener nije izneverio svoju fudbalsku filozofiju. Trenirao je godinama ekipu ŽAK-a u Banatskoj ligi (1962-1974). Uspeo je da kikindske “žute” uvede u Severnu srpsku ligu i da ih dovede do finala takmičenja za amaterskog prvaka Jugoslavije. Takođe, imao je snage da nastavi da trenira ovaj klub i kad je ispao iz Vojvođanske lige. Poraze je podnosio stojički. Nije se predavao. Vodio je i kikindski Odred u Vojvođanskoj ligi do praga Druge lige (1962-1963). Takođe bio je u stručnom timu OFK Kikinde koja se spremala za Drugu ligu, u kojoj će bezmalo ostati dve decenije.
Poslednje godine u svojoj fudbalsko-trenerskoj karijeri dugoj četiri i po decenije završio je trenirajući pionire OFK Kikinde. Utemeljio je pionirsku fudbalsku školu sa kojom će osvojiti više prvenstava podsaveza, Banata i Pokrajine. Više kikindskih dečaka kasnije će postati poznati fudbaleri.
Sportski novinari često su iznosili karakteristike Sovre kao fudbalera. Posebno su podvlačili spartansku građu i virtuoznost u igri: brz je, lak, čvrst, vrlo okretan, priseban, hitar sa dobrim pregledom igre… Visoko čelo, vitak stas, vrlo krive noge. Još dok igrači istrčavaju na teren publika skandira njegovo prezime. Deluje mirno, ležerno, ali kad dođe u kontakt sa loptom preobražava se u vidru.
Svojom pojavom Sovra je osvajao publiku, trenere, novinare. Bio je sjajan dribler. Svojim driblinzima oduševljavao je publiku i punio stadione. Na utakmici u Beogradu 1943. godine “Sport” izveštava da je Sandić prešao celu odbranu BASK-a. Niko mu ništa nije mogao. Zbog skijaških driblinga na snegu nazvali su ga “Polarna zvezda”. U Tirani je nosio loptu od centra do gola. Sve je prelazio. Samo su mogli da ga sruše. I kasnijih godina sportska štampa beleži da je sa lakoćom znao predriblati celu protivničku odbranu.
Podjednako je dobro igrao obema nogama. Uvek je išao pravo prema golu bez obzira da li je vodio loptu sa sredine terena ili negde ispred šesnaesterca. Golove je često postizao fudbalskim žargonom rečeno “iz prve”, na brz i atraktivan način. Sovra je znao da da i sjajne golove sa velike daljine. U Zrenjaninu 1939. godine protiv ŽSK-a postigao je neodbranjivi gol volejem sa 20 metara. U kvalifikacijama za Treću zonu 1955. godine u Kikindi ekipi Smedereva je dao dva prelepa gola sa udaljenosti od 25 metara u isti – desni gornji ugao, na identičan način. Onako kako se golovi ponavljaju na televiziji. Naročito je bio opasan u šesnaestercu. Vrlo lako i spretno je sebi otvarao prostor za šut.
Kakav je strelac bio Sovra, vidi se u prvenstvu beogradskih klubova 1943. godine gde je vodio na listi strelaca sa 8 golova, a drugi je Jezerkić sa 6 golova. Krajem 1947. godine Sandić je na listi strelaca Prve savezne lige nalazi u gornjem delu tabele sa 6 golova. Iza njega je Tomašević sa 5, Mitić sa 4 a Jozo Matošić sa 3 gola. Sandić je i naredne 1948. godine pri vrhu liste strelaca.
A u igri glavom bio je nenadmašan. Zvali su ga “Leteći Kikinđanin”. Njegovi skokovi i šutevi glavom bili su čudotvorni. Do pojave Sandića Beograd nije video igrača koji tako visoko skače i glavom daje gol. Kao takav bio je magnet za fotoreportere. Nije bilo utakmice a da se u beogradskim novinama u ponedeljak ne pojavi slika Sovre u akciji pred protivničkim golom. Bio je to pravi Sovrin “balet u vazduhu”. Sportski novinari zabeležili su 1946. godine da je postigao do tada neviđeni gol tako što se bacio na loptu unazad i glavom pucao neodbranjivo i oštro. Francuski novinar Gabriel And u prestižnom pariskom “Lekipu” Sandića je proglasio za kralja u igri glavom.
Vrlo rano protivničke ekipe uvidele su da je Sandić vanserijski igrač i počeli su mu stavljati flastera. Sovra se lako oslobađao na svoj način svog “policajca”, pisao je 1943. godine “Sport”. Tako se mađarski reprezentativac Nađmaroši 1946. godine nije odvajao od Sovre. Kada nije uspeo sam da zaustavi beogradskog reprezentativca pozvao je u pomoć i halfa Siča. Isto je činio i pariski reprezentativac Lefevr. Na prijateljskoj utakmici u Velikom Sempetru čuvala su ga dva igrača. Jedan je stajao ispred njega a drugi iza. Čak tri igrača temerinskog TSK nisu se celog toka utakmice odvajala od njega. U Srpskoj i Vojvođanskoj ligi treneri su se permanentno bojali kikindskog tandema: Sovra – Džata.
Kažu da je navalna petorka Beograda iz 1946. godine u sastavu Tomašević, Bobek, Sandić, Mitić, B. Mihajlović bila najbolja u Evropi! Trio Erdeljan, Sandić, Veselinov iz 1952. godine, da je ostao zajedno još samo jednu sezonu, lako bi uveo Kikinđane u Drugu ligu, a navala Proletera ´iz 1958. godine: Popov, Aćamović, Sandić, Galić, Veselinov da je, takođe, ostala još jednu sezonu, prošetala bi kroz Drugu ligu. U svim ovim navalama Sandić je bio zvezda.
Sandić je primer trenera stvaraoca velikih igrača. Znao je iz svog iskustva da se igrač stvara u 16-17 godini. Uvek je mladim igračima pružao šansu. Tako je u Kikindi stvorio omladinske i mlade reprezentativce Veselinova, Divjačkog, Sentina, Rusa, Kerija, a u Zrenjaninu Bečejca. Preporodio je i mladog Galića koji u prvom pokušaju nije uspeo u Partizanu, i mnoge druge.
Bio je sjajni taktičar. U 1965. godini je zahvaljujući taktici uspeo da dva puta kao trener ŽAK-a pobedi favorizovani “Odred”. Posle ovih utakmica našao se na leđima navijača i igrača. U svojim izveštajima često su sportski izveštači pisali da je zahvaljujući treneru Sovri njegova ekipa pobedila.
Božidara Sandića Sovru mnoge generacije učenika znaju kao nastavnika geografije i istorije. Slobodne penzionerske dane Sovra je provodio šetajući centrom grada. Pre podne u Hotelu “Narvik” čitajući sportske novine i ćaskajući sa prijateljima, a leti je skoro svako popodne provodio sa prijateljima na klupi ispred bivše zgrade SDK.
Utakmice reprezentacije Jugoslavije u kojima je nastupao:
| BK | 13.10.1946 |  Jugoslavija |
– |  Bugarska |
2-1 | (1-0)  |
